Als je zwanger bent of zwanger wilt worden, breekt er een spannende periode aan. De geboorte van een baby betekent immers een complete verandering van je leven. Maar voor jij je kleintje voor het eerst in je armen kunt nemen, zul je nog een heel proces moeten doorlopen. Als vrouw is je lichaam gemaakt om nieuw leven voort te brengen. In principe kun je moeder natuur gewoon haar werk laten doen. Maar als je erg uitkijkt naar het stichten van een gezin, kun je haar natuurlijk ook een handje helpen. In dit artikel geven we je daarom de belangrijkste informatie over zwanger worden, zwangerschap en bevallen. Zo kun je dit prachtige proces soepeler laten verlopen en je goed voorbereiden op een nieuwe levensfase.
Snel zwanger worden: de eerste stappen
Zwanger worden is een wens van vele vrouwen. Maar vaak moet je wachten tot de tijd rijp is om hiermee te beginnen. Je moet er natuurlijk zelf klaar voor zijn, maar je partner ook. Heb je het gevoel dat het juiste moment is aangebroken om actief bezig te gaan met gezinsuitbreiding, dan zijn er verschillende stappen die je kunt zetten om je kans op zwanger worden te vergroten. Mocht je de afgelopen tijd anticonceptie hebben gebruikt, dan is het tijd om hiermee te stoppen. Dit spreekt natuurlijk voor zich, maar er zijn veel verschillende soorten voorbehoedsmiddelen. Ieder van deze typen heeft andere gevolgen voor de snelheid waarmee je eventueel zwanger kunt worden. Hieronder bespreken we ze een voor een.
Hoe snel kun je zwanger raken nadat je bent gestopt met anticonceptie?
Tegenwoordig zijn er veel verschillende soorten anticonceptie in de omloop. De meeste zijn zeer betrouwbare manieren om te voorkomen dat je zwanger wordt. Wil je graag moeder worden, dan is het dus tijd om ermee te stoppen. Bij sommige voorbehoedsmiddelen heb je meteen daarna al kans om zwanger te worden.
Het condoom
Het vrouwencondoom, een pessarium, of spermiciden
De anticonceptiepil
Een goed voorbeeld van zo’n voorbehoedsmiddel is de anticonceptiepil. Deze zorgt er namelijk voor dat er geen eicel vrijkomt in je lichaam. Stop je met de pil, dan is het afwachten wanneer je ovulatie weer op gang komt. Pas dan ben je namelijk vruchtbaar. Bij de meeste vrouwen duurt het tussen de 4 weken en 1 jaar voordat ze weer zwanger kunnen worden na het slikken van de pil. Over het algemeen geldt dat hoe langer je de anticonceptiepil het geslikt, hoe langer het duurt voordat je lichaam zich heeft hersteld. Hetzelfde geldt voor de prikpil en de NuvaRing, die ook met hormonen je natuurlijke lichamelijke processen beïnvloeden. Ook deze werken nog een tijdje in je lichaam door en ook hierbij kan het tot een jaar duren voordat je weer zwanger kunt raken. Wanneer vruchtbaar? Is dus een belangrijke vraag om jezelf te stellen. Hieronder lees je er meer over.
Wanneer vruchtbaar?
Om je kans op zwangerschap te vergroten, is het belangrijk om te weten wanneer je vruchtbaar bent. In principe ben je vruchtbaar zodra er sprake is van een ovulatie, wat betekent dat je eierstokken eicellen aanmaken en loslaten. Het loslaten van de eicel wordt in de volksmond ook wel de eisprong genoemd. Tegenwoordig zijn er veel manieren om uit te rekenen wanneer je deze plaatsvindt. Dat is prettig om te weten, want in de periode rond je ovulatie ben je het meest vruchtbaar. Als je dan zonder voorbehoedsmiddel vrijt, heb je dus de grootste kans om zwanger te raken. Je ovulatie berekenen is dus zeker de moeite waard. Om dat te kunnen doen, helpt het om je hele menstruatiecyclus goed te leren kennen. Daarom eerst wat meer informatie over de cyclus vrouw.
Cyclus vrouw: hoe leer je de jouwe kennen?
De menstruatiecyclus van een vrouw vindt grofweg maandelijks plaats bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. De opeenvolging van menstruatiecycli begint met je eerste ongesteldheid en eindigt tijdens de overgang. Als de overgang zich aandient en je menstruatie steeds minder vaak voorkomt, heb je vrijwel geen kans meer om zwanger te raken. Maar ook voor de overgang kan het zijn dat je een tijdje niet menstrueert. Dat kan door allerlei factoren komen, zoals bepaalde anticonceptiemiddelen, stress, heel intensief sporten of snel gewichtsverlies. Maar je menstruatiecyclus kan ook van nature een beetje afwijken van het gemiddelde. Het is niet meteen iets om je zorgen over te maken. In werkelijkheid zijn er best veel verschillen tussen de menstruatiecyclus van vrouwen. Ze kunnen bijvoorbeeld qua hevigheid en menstruatiepijn sterk uiteenlopen, maar ook in hun frequentie en duur. Vooral dat laatste is belangrijk om in de gaten te houden als je zwanger wilt raken. Je ovulatie vindt namelijk meestal in het midden van je menstruatiecyclus plaats. Dus het maakt verschil of jouw cyclus ongeveer 24 dagen of 36 dagen duurt. De gemiddelde cyclus van een vrouw duurt 28 dagen. In dat geval vindt de ovulatie op de 14e dag plaats. Maar het is goed mogelijk dat de jouwe iets korter of langer is. Wil jij je ovulatie berekenen, dan moet je dus eerst je cyclus berekenen. Gelukkig zijn daar trucs voor.
Cyclus berekenen
Een goede manier om je cyclus te leren kennen, is het bijhouden van een menstruatiekalender. Dit kan een gewone kalender zijn, die je gebruikt als volgt. Herinner jij je nog de laatste datum waarop je ongesteld bent geworden? Noteer die dan op je menstruatiekalender. Dit is dag 1 van je cyclus. Vervolgens hou je goed in de gaten wanneer je weer ongesteld wordt. Meestal is menstruatiepijn een vervelend maar effectief geheugensteuntje! De dag waarop je weer ongesteld wordt, is dag 1 van je volgende cyclus. Maar noteer de dag ervoor op je kalender. Dit is namelijk de laatste dag van de cyclus die je aan het bijhouden was. Door de dagen te tellen vanaf de eerste menstruatiedag tot de laatste dag vóór de volgende maandelijkse bloedingen kan je jouw cyclus berekenen. Natuurlijk is er een kans dat je cyclus niet iedere maand even lang duurt. Een onregelmatige menstruatiecyclus komt wel vaker voor. Op zich is dat niet ernstig, maar het maakt het berekenen van je eisprong wel wat lastiger. Of dat ook voor jou het geval is, ontdek je pas als je een paar cycli hebt bijgehouden. Maar je hoeft daarop niet te wachten. Je kunt eerst de duur van de eerst bijgehouden cyclus aanhouden voor je berekening van je vruchtbaarste moment.
Ovulatie berekenen
De cyclus van een vrouw verloopt in verschillende fasen. Weet je eenmaal hoe lang de gemiddelde duur van jouw cyclus is, dan kun je deze steeds beter in kaart brengen. Stel dat je een ideale menstruatiecyclus hebt van 28 dagen. Dan mag je ervan uitgaan dat je eisprong plaatsvindt op de 14e dag. In de twee weken daarvoor heeft het eitje kunnen rijpen. Als het vrijkomt uit je eierstok is het klaar om bevrucht te worden. Op de dagen rond dit moment ben je dus vruchtbaar. Omdat spermacellen zo’n 3 dagen kunnen blijven leven in je lichaam, is het zinvol om drie dagen voor de 14e dag te vrijen. Ook in de paar dagen erna is er nog een klein kansje om zwanger te raken. Is je menstruatiecyclus langer of korter dan gemiddeld, kies dan de middelste dag uit voor je berekening. Dus bij een cyclus van 26 dagen hou je rekening met de 13e dag; bij een cyclus van 32 dagen met de 16e dag. Je ziet dat het uiteindelijk maar een paar dagen verschil maakt. Omdat het mogelijk is dat je eisprong nét een beetje anders uitkomt dan je hebt berekend, is het dus slim om op meerdere dagen rond die datum te vrijen. Zo kun je ook een beetje inspelen op een eventueel onregelmatige menstruatiecyclus. Iedere dag vrijen is niet nodig, maar om de dag is wel verstandig. Je ovulatie berekenen is een goede manier om een grotere kans te hebben om zwanger te raken. Maar er zijn meer manieren om te weten wanneer deze plaatsvindt, bijvoorbeeld door ovulatiepijn.
Wat is ovulatiepijn?
Sommige vrouwen voelen deze bijvoorbeeld in hun lichaam in de vorm van zogenaamde ovulatiepijn. Ovulatiepijn is een scherpe, stekende pijn die veel overeenkomsten heeft met menstruatiepijn. Deze pijn kun je voelen bij een van je eileiders en ovulatiepijn kan ook uitstralen naar je rug. Meestal duurt de pijn enkele uren, totdat het eitje is losgelaten. Maar niet iedere vrouw kan dit zo goed voelen, al kun je je erin oefenen nu je eenmaal weet hoe je de pijn kunt herkennen en wanneer je deze ongeveer kunt verwachten. Slaag je er niet in om op deze manier het ‘moment suprême’ te herkennen? Dan zijn er ook handige hulpmiddelen. Je meest vruchtbare moment voorspellen kan ook door middel van een zogenaamde ovulatietest.
Wat is een ovulatietest?
Een ovulatietest is een handig hulpmiddel voor vrouwen die snel zwanger willen raken. Hiermee kun je namelijk heel precies voorspellen wanneer je eisprong plaatsvindt en wanneer je dus het meest vruchtbaar bent. Als je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt, is het berekenen van de juiste datum vaak lastig. Bovendien is het zelfs bij een regelmatige cyclus niet altijd zo dat deze plaatsvindt op de 14e dag. Toch is het nog belangrijk om zo goed mogelijk te weten hoe je laatste menstruatiecycli zijn verlopen. Op basis daarvan kun je namelijk inschatten wanneer het zinvol is om te testen. Deze test heeft immers alleen zin als je hem op het juiste moment en op de juiste manier gebruikt. Daarom gaan we daar hieronder dieper op in.
Hoe gebruik je een ovulatietest?
Om beter te weten hoe en wanneer je een ovulatietest moet gebruiken, is het zinvol om te leren hoe deze werkt. In zekere zin is deze tekst vergelijkbaar met een zwangerschapstest, waarover we je later meer vertellen. Hij meet hormoonwaarden in je urine, door een staafje in de straal te houden of in urine die je hebt opgevangen.
Hormoonwaarden in je urine
Het gaat hier om en specifiek hormoon, dat ook wel LH (luteïniserend hormoon) wordt genoemd. Dit hormoon speelt een cruciale rol bij het rijpen en vrijkomen van je eicel uit de eierstok. Het is daardoor een goede voorspeller van je vruchtbaarste moment. Circa 24 tot 36 uur voordat dit zal plaatsvinden, is het hormoon in veel grotere hoeveelheden dan anders in je urine aanwezig. Er is dan sprake van een zogenaamde ‘LH-piek’, die je dus met een speciale test kunt vaststellen.
LH-piek
Je weet dat je dan in de 24 tot 36 uur daarna de grootste kans hebt om zwanger te raken. Omdat de piek dus niet altijd precies in het midden van je cyclus valt, is het verstandig om al enkele dagen eerder te beginnen met testen. Heb je een gemiddelde menstruatiecyclus van 28 dagen, dan wordt aangeraden om op de 11e dag voor het eerst te beginnen met testen. Geeft de test niet meteen een positieve uitslag, dan blijf je elke dag testen totdat dit wel zo is. Heb je een onregelmatige cyclus, dan is de kans groter dat je meerdere dagen zult moeten testen.
Testen bij een onregelmatige cyclus
Neem de kortste menstruatiecyclus van het afgelopen halfjaar als uitgangspunt en bereken daarvan de 11e dag. Begin dan met testen, totdat je een positieve uitslag krijgt. Hoe je de test afleest, hangt sterk af van het merk dat je hebt gekozen. Lees dus altijd zorgvuldig de bijsluiter. Daarin vind je ook meer aanwijzingen over het juiste gebruik van de test. Zoals gezegd is deze test een heel betrouwbare manier om je vruchtbaarste moment te bepalen, zeker als je de instructies goed opvolgt en vervolgens op het juiste moment vrijt met je partner. Wil je echt zwanger raken, dan moet er daarna nog veel gebeuren.
Van eitje naar embryo
Zwanger raken is een natuurlijk proces, maar hier komen heel wat factoren bij kijken. Laten we in het kort beschrijven wat er precies gebeurt voordat je zwanger raakt. Het eitje moet een hele weg afleggen voordat het samen kan gaan met een spermacel om later uit te groeien tot jouw baby. We schreven al dat de cyclus van een vrouw uit verschillende fasen bestaat. Eerst rijpt het eitje in de follikels van de eierstokken, vervolgens wordt het losgelaten en via de eileider naar de baarmoeder vervoerd. Dan kan het bevrucht raken als spermacellen het kunnen bereiken en doordringen, zodat eicel en spermacel samen één worden. Voor dat deze bevruchting een feit is, moet er dus heel wat gebeuren. Maar dat is nog niet alles wat er nodig is om zwanger te worden. Wil er daadwerkelijk sprake zijn van een zwangerschap, dan moet het bevruchte eitje zich nestelen in het baarmoederslijmvlies en zich vervolgens ontwikkelen tot embryo.
Innesteling of niet?
Het baarmoederslijmvlies neemt iedere maand opnieuw in dikte toe om een goede omgeving te bieden waarin een eitje zich kan nestelen. Deze innesteling vindt meestal 5 tot 12 dagen na het ovulatiemoment plaats. Meestal is dit dus zo’n 5 dagen voordat je weer ongesteld zou moeten worden. Gaat de innesteling goed, dan gaat het eitje het HCG-hormoon, ook wel bekend als het zwangerschapshormoon, afscheiden en ben je officieel zwanger. Sommige vrouwen geven aan dat ze de innesteling van het eitje kunnen voelen, maar dat geldt niet voor iedere vrouw. Deze innestelingspijn lijkt een beetje op menstruatiepijn en wordt veroorzaakt door het ‘boren’ van de eicel in het baarmoederslijmvlies. De pijn kan een tot twee dagen aanhouden. Bij een op de vijf vrouwen gaat de innesteling ook gepaard met een beetje bloedverlies. Dit wordt wel een innestelingsbloeding genoemd. Het gaat meestal om een klein beetje rood, roze of lichtbruin bloed, circa vier dagen voor het begin van je volgende cyclus. Dit is heel natuurlijk en bloedverlies betekent dus niet meteen dat er is misgaat met het eitje. Toch gaat het innestelingsproces niet altijd goed; bijna de helft van de bevruchte eitjes nestelt zich niet goed in. Het eitje wordt dan samen met het opgebouwde slijmvlies afgestoten tijdens je volgende menstruatie. Je weet dan dat je volgende maand een nieuwe poging kunt wagen om zwanger te raken. Noteer de duur van deze cyclus en probeer het over enkele weken opnieuw. Ben je niet ongesteld geworden? Dan zijn er verschillende symptomen die erop kunnen wijzen dat je zwanger bent.
Symptomen zwangerschap op een rijtje
Sommige vrouwen kunnen duidelijk voelen dat er iets in hun lichaam veranderd is als ze zwanger zijn geraakt. Om te herkennen of je zwanger bent of niet, is het handig om te weten welke symptomen zwangerschap kunnen betekenen. Daarom zetten we ze hier voor je op een rijtje. Zoals we hierboven al schreven, gaat een ingenesteld eitje het zwangerschapshormoon HCG uitscheiden. Je lichaam kan hierop reageren met de volgende symptomen:
- hoofdpijn
- gevoelige borsten en tepels
- meer (slijmerige)afscheiding
- bloedverlies
- misselijkheid
- vermoeidheid
- duizeligheid
- pijn in je onderbuik en/of onderrug
- onzuivere huid, een extra vette of droge huid
- extra droge ogen
- stemmingswisselingen
- brandend maagzuur
- veranderingen in je eetlust
Dit zijn de belangrijkste symptomen van een zwangerschap. Sommige kunnen zich al heel vroeg aandienen, binnen een week na de bevruchting. Andere merk je pas wat later. Een van de belangrijkste tekenen die erop kunnen wijzen dat je zwanger bent, is natuurlijk het uitblijven van je menstruatie. Is dit bij jou het geval, dan kun je op een gegeven moment aan de hand van een zwangerschapstest kijken of je inderdaad zwanger bent geraakt.
Zwanger of niet? Probeer een zwangerschapstest
Zoals we eerder al schreven, meet een zwangerschapstest de hoeveelheid van het zwangerschapshormoon HCG in je urine. Soms stijgt dat snel als je eenmaal zwanger bent en kun je al op de eerste dag van de volgende cyclus een positieve uitslag op je test krijgen. Maar dat is niet altijd het geval. De waarden stijgen soms geleidelijker. Krijg je eerst een negatieve uitslag, maar ben je wel overtijd? Dan is het de moeite waard om nog eens te kijken of je zwanger bent. Er zijn veel verschillende soorten zwangerschapstests verkrijgbaar. Je kunt deze gewoon zelf kopen, bijvoorbeeld bij de drogist, de apotheek of online. Lees de instructies van de door jou aangeschafte test goed door, omdat ze niet allemaal precies hetzelfde werken. Zo voorkom je teleurstellingen door het verkeerd gebruiken van de test, of het verkeerd interpreteren van de uitslag. Daardoor kun je misschien denken dat je zwanger bent, terwijl dat niet zo is.
Hoe gebruik je een zwangerschapstest?
Of je zwanger bent of niet, kun je meestal zelf makkelijk ontdekken met een speciaal daarvoor bedoelde test. De meeste tests werken met een staafje dat in aanraking moet komen met je urine.
Het staafje en urine
Soms moet je deze in de straal houden tijdens het plassen, soms moet je eerst je urine opvangen in een bekertje en daarin een staafje plaatsen of urine met een pipetje op een staafje druppelen. Volg de instructies nauwkeurig op om zeker te weten dat de uitslag die je krijgt betrouwbaar is. Je eerste urine van de dag, net na het wakker worden, is het meest geconcentreerd en daardoor het meest bruikbaar voor je test. Kun je niet wachten om te controleren of je zwanger bent geraakt tot het begin van je volgende cyclus? Dan kun je een van de speciale vroege zwangerschapstests proberen.
Vroege zwangerschapstest
Deze zijn extra gevoelig en je kunt ze soms al 4 tot 6 dagen voor de aanvang van de volgende cyclus gebruiken. Een nadeel van deze tests is dat er in zo’n vroeg stadium nog veel mis kan gaan. Je kunt bijvoorbeeld een positieve uitslag krijgen, om dan later alsnog geconfronteerd te worden met je maandelijkse bloedingen.
Een vroege miskraam
Ruim de helft van de bevruchtingen eindigt namelijk in een vroege miskraam. Dat is natuurlijk een hele teleurstelling, als je al vol vreugde had gereageerd op het nieuws dat je zwanger was. Heb je echter een positieve uitslag en zijn je maandelijkse bloedingen niet begonnen? Dan kun je alvast een afspraak maken met een verloskundige. Vaak kun je hier pas in de achtste of tiende week terecht, dus je kunt ook wachten tot de zesde week. Maar hoe weet je nu precies hoe lang je al zwanger bent? Hieronder lees je hoe je dat kunt berekenen.
Hoeveel weken zwanger?
Hierboven heb je kennisgemaakt met verschillende symptomen van een zwangerschap. Maar niet iedere vrouw merkt al in een vroeg stadium dat ze zwanger is. Er zijn zelfs gevallen waarin vrouwen al ik weet niet hoeveel weken zwanger waren, voor ze het ontdekten. Heb je echter een positieve uitslag op je test, dan heb je reden om aan te nemen dat het echt waar is.
Hoe lang al zwanger?
Je kunt dan berekenen hoe lang je al precies zwanger bent. Dat is handig om te weten voor het maken van een afspraak met de verloskundige. Bovendien kun je dan kijken wanneer je ongeveer uitgerekend bent. Omdat het heel moeilijk is om precies vast te stellen wanneer je precies zwanger bent geraakt, gebruiken de meeste mensen de volgende vuistregel. Je bevalling wordt circa 40 weken na je laatste ongesteldheid verwacht.
38 weken zwanger
Omdat de bevruchting doorgaans halverwege je cyclus plaatsvindt, ben je dan dus waarschijnlijk 38 weken zwanger geweest. Meestal kun je ervan uitgaan dat je dus ongeveer twee weken zwanger bent als je een dag overtijd bent en een positieve uitslag hebt gekregen op je test. De eerste weken en maanden in het leven van het vruchtje blijven jammer genoeg nog een tijdje onzeker. In verschillende stadia van je zwangerschap kunnen zich diverse problemen voordoen. Een daarvan is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt gesproken als een bevrucht eitje zich niet in de baarmoeder, maar in de eileider nestelt. Soms gebeurt dit zelfs in de eierstok, of in een andere holte van je buik. Buiten de baarmoeder heeft het vruchtje te weinig ruimte om zich verder te ontwikkelen, waardoor het na verloop van tijd zal afsterven. Enkele klachten bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn bloedverlies en pijn in je onderbuik. Meestal wordt het vruchtje na verloop van tijd vanzelf afgebroken door je lichaam en heb je geen medische hulp nodig. In sommige gevallen is medicatie of een medische ingreep noodzakelijk, bijvoorbeeld als je gezondheid in gevaar is. Als je vermoedt dat er bij jou sprake is van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en je veel klachten hebt, is het belangrijk dat je contact opneemt met een gynaecoloog. Deze kan ervoor zorgen dat er geen verdere complicaties ontstaan. Heeft het vruchtje zich wel succesvol genesteld in je baarmoeder, dan kunnen er toch nog problemen zijn die uiteindelijk leiden tot een miskraam. Hieronder lees je er meer over.
Miskraam
Een miskraam is een van de vervelendste gebeurtenissen waar je mee te maken kunt krijgen als je probeert om een kindje te krijgen. Een op de vier vrouwen wordt er minstens een keer in haar leven mee geconfronteerd; jaarlijks gaat het in ons land om circa 20.000 vrouwen. Zij krijgen te maken met een spontane, voortijdige afbreking van de zwangerschap. Een miskraam kan verschillende oorzaken hebben, maar bij ongeveer van de helft van de gevallen blijft de oorzaak onbekend. Hierboven schreven we al dat er regelmatig iets misgaat in het innestelingsproces. Ook in de celdeling kunnen foutjes gemaakt worden door je lichaam. Daardoor heeft het vruchtje bijvoorbeeld te veel of te weinig chromosomen.
Verschillende soorten miskramen
Er zijn verschillende soorten miskramen. Je lichaam kan bijvoorbeeld zelf het kleine vruchtje afstoten zoals het dat bij een bevalling doet. Je verliest het dan spontaan. Het kan dan lijken op een hevige ongesteldheid, waarbij je meer pijn en bloedverlies hebt en meer weefsel wordt afgestoten.
missed abortion
Wat ook kan voorkomen, is dat bij onderzoek door bijvoorbeeld een verloskundige blijkt dat er wel een embryo te zien is op de echo, maar er geen hartslag is. Dit wordt ook wel een missed abortion genoemd. Bij sommige vrouwen ontwikkelt zich wel een vruchtzak, maar geen vruchtje. Soms stoot je lichaam het vruchtje en/of bijbehorende weefsel zelf niet (volledig) af. Dan heb je medische behandeling nodig, in de vorm van een curettage.
Een curettage
Hierbij wordt je baarmoeder leeggezogen met behulp van een via je vagina ingebracht hulpmiddel. Dit gebeurt in het ziekenhuis onder narcose of plaatselijke verdoving en duurt ongeveer een kwartier. Meestal mag je daarna meteen weer naar huis. Neem rustig de tijd om lichamelijk en emotioneel te herstellen van deze ingrijpende gebeurtenis. Het kan een hele teleurstelling zijn. Bovendien kun je nog een tijdje last hebben van nabloedingen, of moet je afwachten totdat je cyclus weer op gang komt. Is dit eenmaal het geval, dan is het aan te raden om na de eerste cyclus pas weer opnieuw een poging te wagen om zwanger te worden. Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs voor is, zijn er aanwijzingen dat dit beter is voor de gezondheid van een eventuele volgende baby als je weer zwanger wordt. Als alles goed gaat en je al enkele weken zwanger bent, is het tijd om een afspraak te maken met een verloskundige. Meestal kun je hier na acht of tien weken langs voor controle.
Het eerste bezoek aan de verloskundige
Voor het maken van een afspraak bij een verloskundigenpraktijk heb je geen verwijzing nodig van de huisarts. Je kunt er zelf een uitkiezen zodra je zeker weet dat je zwanger bent. Vraag eventueel aan bekenden naar positieve ervaringen met verloskundigen, of zoek er gewoon een bij jou in de buurt via bijvoorbeeld het internet. Hier kun je soms ook beoordelingen van anderen lezen. Probeer de afspraak te plannen op een dag waarop je eventuele partner met je mee kan. Men zal je namelijk allerlei vragen stellen over jullie beider medische geschiedenis. Dit gebeurt tijdens het intakegesprek, ook wel anamnese genoemd.
Voorbereiding op het eerste bezoek
Probeer jezelf zo goed mogelijk op dit eerste bezoek voor te bereiden door zoveel mogelijk medische informatie over jullie beiden te verzamelen, bijvoorbeeld over erfelijke ziekten, inentingen en zaken rondom eventuele eerdere zwangerschappen, abortussen of miskramen. Schrijf zelf ook vragen op die jij graag wilt stellen, zodat je ze niet vergeet. Verder kan nu beter worden vastgesteld wanneer je uitgerekend bent. Ook zal er een lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Verloskundigen zullen altijd je buik bevoelen om te kijken hoe groot je baarmoeder is, je bloeddruk meten en je wegen. Meestal wordt er ook bloed geprikt (eventueel in een laboratorium) en een urinemonster gevraagd.
Echo’s en controles
Na elf weken zwangerschap kan er een termijnecho worden gemaakt, waarbij je meer te weten komt over de precieze datum waarop je uitgerekend bent. Soms moet je hiervoor naar het ziekenhuis.
12 weken zwanger
Pas na twaalf weken zwanger zijn is het mogelijk om met een speciaal apparaat naar het hartje van je baby te luisteren. Daarvoor kan de hartslag soms wel zichtbaar zijn als een kloppend lichtpuntje op de echo. Lijkt alles in orde te zijn met de baby? Dan is het afwachten tot de volgende controlemomenten. In principe kun je gedurende het hele traject van je zwangerschap door dezelfde persoon worden begeleid, je zult de praktijk dan nog vele keren bezoeken. Meestal is dat om de paar weken. Alleen als er sprake is van complicaties terwijl je zwanger bent of als je op het punt staat te bevallen, kan het nodig zijn om ook hulp te krijgen van een gynaecoloog.
20 weken zwanger
Inmiddels ben je 20 weken zwanger en is je buikje al behoorlijk gegroeid. Je bent al een beetje gewend aan zwangerschapskleding, die je wat extra comfort biedt nu je lichaam verandert. Als het goed is, ga je rond deze tijd weer naar de verloskundigenpraktijk voor een zogenaamde 20-weken echo. Draag dus zwangerschapskleding die het makkelijk maakt om je buik te ontbloten. Tijdens deze echo kom je meer te weten over de gezondheid van de baby. Het is een spannend moment, want je hoort ook of er eventueel sprake is van afwijkingen. Neem rustig de tijd om al je vragen voor te bereiden, zodat je zoveel mogelijk te weten kunt komen als je dat gemoedsrust geeft.
Begeleiding van verloskundigen
Als je zwanger bent, zijn verloskundigen beschikbaar voor vragen en houden zij je goed in de gaten. Ze letten op je lichamelijk en emotionele welzijn en dat van je baby. Bovendien helpen ze je met het voorbereiden op je bevalling en de periode erna. Als je zo’n 34 weken zwanger bent, komt deze snel dichterbij. Je krijgt dan te horen wanneer je moet bellen voor de bevalling en je kunt samen je wensen doorspreken. Wil je bijvoorbeeld graag thuis bevallen of in het ziekenhuis? Denk je dat dit het prettigst zal zijn in bed, op een baarkruk of in bad? Er zijn verschillende mogelijkheden met ieder hun voor- en nadelen, dus laat je goed informeren. Tijdens het bevallen zelf heb je weinig tijd en energie over om beslissingen te nemen, dus een goede voorbereiding is belangrijk. Sommige ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken bieden ook allerlei informatiebijeenkomsten en cursussen aan om aanstaande ouders op weg te helpen. In ieder geval is het gebruikelijk dat verloskundigen altijd voor je klaarstaan, zowel voor, tijdens en na het bevallen.
De bevalling
Zwanger zijn is voor iedere vrouw anders. Ook bevallingen kunnen heel verschillend verlopen. Voor een deel hangt het verloop van de jouwe af van je eigen wensen, maar je kunt natuurlijk niet alles voorspellen. Zijn er complicaties of wil je pijnmedicatie ontvangen, dan kun je altijd overgedragen worden aan een gynaecoloog. Verloskundigen wordt wel regelmatig gevraagd om erbij te blijven, voor de emotionele ondersteuning. Het belangrijkste is natuurlijk dat jij en je kleintje hier goed doorheen komen. Door bepaalde complicaties kan natuurlijk bevallen voor jou en je baby geen goede optie zijn. Dan heb je een keizersnede nodig.
Via een keizersnede bevallen
Bij een keizersnede komt je kleintje via een opening in je buikwand ter wereld. Dit kan gepland en ongepland zijn. Dit is best een zware operatie, waarbij ook complicaties mogelijk zijn. Voor de pijn krijg je meestal een ruggenprik. De procedure duurt gemiddeld 45 minuten, maar het kan ook sneller gaan als er spoed is. Meestal moeten jij en je baby na een geboorte met een keizersnede nog enkele dagen in het ziekenhuis blijven. Daarna ga je naar huis, waar je kraamzorg mag verwachten.
Kraamtijd en borstvoeding
Als je eenmaal bevallen bent en na een eventueel bezoek aan het ziekenhuis weer naar huis mag, breekt de kraamtijd aan. Hierin komt er veel op je af, maar gelukkig krijg je hulp van verloskundigen en kraamverzorgsters. De eerste komt bij je thuis langs voor controles. Is je baby eenmaal zes weken oud, dan kunnen jullie samen nog de hele zwangerschap evalueren. Kraamverzorgsters helpen je met allerlei dagelijkse bezigheden waar je zelf niet aan toekomt. Ze maken schoon, ontvangen bijvoorbeeld je kraambezoek en helpen je met het verzorgen van jezelf en je baby. Zeker als je voor het eerst moeder wordt, kun je veel hebben aan de kraamverzorgster. Zij kan je handige tips geven, bijvoorbeeld over borstvoeding. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt jonge moeders aan minstens 6 maanden borstvoeding te geven. Dit is echter niet altijd makkelijk onder de knie te krijgen en je kunt ook last hebben van kwaaltjes zoals pijnlijke borsten of borstontsteking. Borstvoeding geven wordt makkelijker en effectiever als je weet hoe en hoe vaak je jouw kleintje moet aanleggen. Gelukkig heb je genoeg mensen om je heen om je daarbij te helpen. Mochten er problemen ontstaan met de borstvoeding, dan kun je altijd nog de hulp inroepen van een lactatiedeskundige.
Hopelijk heb je nu alle informatie die je nodig hebt om vol vertrouwen te beginnen met jouw pogingen om zwanger te worden.
Bronnen:
Ouders van nu
De verloskundige
24baby.nl
Oudersenzo.nl
Thuisarts.nl